ก่อนหน้านี้เราเคยพูดถึง Business Model Canvas เครื่องมือช่วยให้บริษัทสามารถมองโครงสร้าง, วิเคราะห์ธุรกิจได้ง่ายขึ้น จบในหน้าเดียว ซึ่งเป็นเรื่องที่ถูกกล่าวถึงใน Business Model Generation และผู้เขียนกลุ่มเดิมนำทีมโดย Alex Osterwalder กลับมาพร้อมหนังสือเล่มใหม่อีกครั้งที่ชื่อ Value Proposition Design ที่มาพร้อมเครื่องมือ Value Proposition Canvas
หลายคนที่ได้ลองใช้ Business Model Canvas ไปแล้ว จะสังเกตเห็นว่ามีทั้งข้อดี และมีช่องโหว่ ข้อดีคือการที่ทำให้เรามองเห็นธุรกิจตัวเองได้ชัดขึ้นจากการแตกองค์ประกอบออกมาในแผนภาพให้ดูง่าย แต่ช่องโหว่ที่เห็นได้ชัดคือ ถ้าธุรกิจของเรายังไม่มี Value Proposition ที่เด่นชัดพอ หรือคุณค่าที่เรามอบให้กับลูกค้าว่าจริงๆ เรากำลังแก้ปัญหา (Solve Pain) อะไรกันแน่? ลูกค้าต้องการสิ่งนี้จริงๆ หรือเปล่า? ซึ่งตรงนี้มีส่วนสำคัญอย่างมากในกลุ่มธุรกิจที่กำลังพึ่งเริ่มอย่าง Startup ถ้าพิสูจน์ไม่ได้ว่าสิ่งที่ลูกค้าต้องการจริงๆ คืออะไร นั่นก็เท่ากับจบ ดังนั้นเราเลยได้เห็น Canvas ที่ชื่อว่า Lean Canvas ถูกปรับมาให้เหมาะกับกลุ่ม Startup ธุรกิจเกิดใหม่ (หาอ่านได้จากหนังสืออย่าง Running Lean) ซึ่งถ้าใครไม่ได้อยู่ในแวดวง Startup อาจจะพลาดโอกาสอ่านหนังสือเล่มนี้ไป
ซึ่งเดาว่าผู้เขียน Business Model Generation คงเห็นช่องโหว่ในจุดนี้ ก็กลับมาพร้อมเครื่องมือที่ชื่อ Value Proposition Canvas เสริมจากเล่มก่อนนั่นเอง และถือว่าทำได้ดีเลยทีเดียว แตกประเด็นส่วนของ Value Propositions และ Customer Segments ออกมา ดูว่าบริการ/ผลิตภัณฑ์ของเราแก้ปัญหาอะไรให้ลูกค้าได้, ระดับความรุนแรงของปัญหา, โซลูชั่นที่ทำมาเป็นสิ่งที่มีก็ได้ไม่มีก็ได้ (nice to have) หรือเป็นสิ่งที่จำเป็น (essential) หลังจากนั้นภายในหนังสือก็บอกถึงกระบวนการที่เราต้องออกไปทดสอบ และพิสูจน์ว่าสิ่งที่เราทำออกมามีประโยชน์จริงๆ กับลูกค้าหรือเปล่า เช่น การออกไปสัมภาษณ์ ออกไปสำรวจตลาด โดยการนำเสนอมีบางส่วนที่คล้ายๆ กับการทำ Lean startup ทั้งการสร้าง MVP (Minimum Viable Product) แนวทางการทำ Growth Hacking มาใช้, การทำ Split Test, การทำ Ad Tracking เพื่อทดสอบว่ามีเดียไหนเวิร์ค โดยนำเสนอให้ง่ายตามวิถีทางของผู้เขียน ซึ่งประกอบไปด้วยภาพและตัวอย่างธุรกิจที่น่าสนใจ
เหมาะกับใคร?
- คนเคยอ่าน Business Model Generation มาแล้ว และเจอช่องโหว่อย่างที่กล่าวไว้ข้างต้น เล่มนี้จะชี้ให้กลับมาตั้งต้นที่ตัวหัวใจของธุรกิจ นั่นคือโฟกัสที่ปัญหาของลูกค้า ความต้องการที่แท้จริง และคุณค่าที่เรามอบให้
- คนที่ยังไม่เคยอ่าน หรือรู้จักเครื่องมือกลุ่ม Business Model Canvas มาก่อน แต่กำลังสนใจสร้างธุรกิจใหม่ สามารถกระโดดมาเริ่มอ่านที่เล่มนี้ได้เลย
- คนที่ยังไม่เคยอ่าน หรือรู้จักเครื่องมือกลุ่ม Business Model Canvas มาก่อน มีธุรกิจอยู่แล้ว และต้องการตรวจสอบธุรกิจของตัวเอง หรือต้องการขยับขยายบริการใหม่ๆ
- Startup ที่ใช้วิถีทางของ Lean Startup มาแล้ว ถ้าอ่านไปบางส่วนจะร้อง อ๋อ บ้าง เพราะมีหลายจุดที่ใช้วิธีการที่คล้ายๆ กัน แต่ถ้าคุ้นเคยกับ Lean Canvas ก็ไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนมาใช้โมเดลนี้ แค่อ่านเสริมบางส่วนก็พอ