ได้ยินมาพักใหญ่ๆ ว่าจะมี “เว็บข่าวเจาะ” เกิดขึ้นในเมืองไทยอีกแห่ง ล่าสุดเราได้เข้าไปพบเว็บไซต์ TCIJ (Thailand Information Center For Civil Rights And Investigative Journalism) หรือ “ศูนย์ข้อมูล & ข่าวสืบสวนเพื่อสิทธิพลเมือง”… ที่จริง จะบอกว่า TCIJ เป็น startup ก็คงไม่ใช่ เพราะทีมงานก็ออกมาระบุชัดว่าตัวเองเป็นองค์กรภาคสังคม ( People Organization : PO.) แต่ด้วยเนื้อหาที่เข้มข้น พวกเราจึงไม่ควรพลาดที่จะรู้จักพวกเขาครับ
เนื้อหาทั้งหมดด้านล่างนี้ผมนำมาจากเว็บไซต์ TCIJ? เพราะคิดว่าทีมงานเขาก็นำเสนอได้ดีแล้ว ความเห็นของผมจะอยู่ต่อท้ายด้านล่างสุดนะครับ
TCIJ ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์? 2554? โดยเป็นผลสืบเนื่องมาจาก “โครงการวิจัยเพื่อส่งเสริมงานข่าวสืบสวนในสื่อหนังสือพิมพ์”? ในการสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) โดย สุชาดา จักรพิสุทธิ์? (อดีตบรรณาธิการนิตยสารสารคดีรุ่นแรก) เพื่อค้นหาความรู้ความเข้าใจและแนวทางส่งเสริมงานข่าวสืบสวนในสื่อ หนังสือพิมพ์ ทั้งในเชิงปริมาณและคุณภาพ
งานวิจัยที่ผ่านมาของทีมงานจำเป็นที่จะต้องประมวล วิเคราะห์ปัญหา และแนวทางแก้ไขในระยะยาวว่า จำเป็นต้องทำการจัดตั้งกลไก หรือระบบ หรือศูนย์กลางการดำเนินงาน? ที่มีบทบาทหน้าที่โดยตรงในการผลิตข้อมูลข่าวสารเชิงลึกเพื่อให้สาธารณะเข้าถึงได้โดยง่าย หรือทำให้เกิดการเสนอข่าวสืบสวนให้มากขึ้น อีกทั้งการดำเนินงานให้เกิด “พื้นที่การสื่อสารสาธารณะ”? ที่จะทำให้ข้อเท็จจริงและข้อมูลข่าวสารจำนวนมากที่ถูกซุกซ่อนไว้ได้ปรากฏ สร้างการเรียนรู้แก่สังคมตามสิทธิพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย พร้อมทั้งบทบาทในการส่งเสริมสนับสนุน นักข่าวอาชีพและพลเมืองเข้มแข็ง ที่มีศักยภาพในงานข่าวสืบสวนอย่างเหมาะสม ประสานความร่วมมือโดยใกล้ชิดกับภาควิชาชีพ? ภาควิชาการและภาคประชาชน
TCIJ จึงได้รับทุนสนับสนุนใน 1 ปีแรกจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)? โดยมีเป้าหมายที่จะพึ่งพาตนเองด้านการจัดหารายได้อย่างเหมาะสมนับแต่ปีที่ สองเป็นต้นไป? เพื่อให้ TCIJ สามารถยืนหยัดพัฒนาตนไปสู่การเป็น ?สื่อเสรี? ที่ทำหน้าที่เป็นพื้นที่ส่วนกลางของสังคมได้ตามเจตนารมณ์ โดยงานของ TCIJ แบ่งไปด้วยงาน 3 ส่วนคือ
- งานฐานข้อมูลเชิงสืบสวน Data Bank
- ข่าวสืบสวนออนไลน์ Investigative Reports
- งานข่าวภาคพลเมือง Civic Journalism
ในแง่การทำงาน TCIJ? มีกองบรรณาธิการข่าวที่มาจากนักข่าวมืออาชีพจำนวนหนึ่ง? ทั้งนักข่าวประจำ? และนักข่าวอิสระ (Freelance)? รวมถึงงานด้านฐานข้อมูลที่รวบรวม ค้นหา จัดระบบข้อมูลและความรู้จำนวนมากที่กระจัดกระจายตามแหล่งต่างๆ มาสนับสนุนงานข่าวสืบสวน โดยหวังจะให้เป็นแหล่งสืบค้นสำหรับนักข่าวทั่วไปและสาธารณชนที่สนใจ รวมทั้งการขยายพื้นที่การสื่อสารให้เป็น “สิทธิ” และ “เสียง” ของพลเมือง ซึ่งปรากฏอยู่ในส่วนของงานข่าวภาคพลเมืองอีกด้วย
ในความเห็นของผม TCIJ เป็นผลงานของสุชาดาที่ผ่านงานสื่อมาอย่างโชกโชน ความสามารถของเธอเป็นที่ยอมรับ พอเข้าไปดูก็แอบหลงรักกับตรงส่วน “ฐานข้อมูล” มากเพราะเราเอาไปต่อยอดได้อีกมาก เช่น ระบบเครือญาติของนักการเมือง ซึ่งปกติหนังสือพิมพ์และสื่อกระแสหลักไม่ได้นำเสนอ นอกจากนี้ยังมีส่วน “ข่าวเจาะ” “ข่าวพลเมือง” “คอลัมน์” “สัมภาษณ์” ที่น่าสนใจตามมาอีก อย่างล่าสุดข่าวที่น่าสนใจก็อย่าง การติดตามว่าทักษิณ ชินวัตรอดีตนายกรัฐมนตรีของไทยมีสินทรัพย์เท่าไหร่อย่างไร สรุปตัวเลขที่ 3.4 หมื่นล้านอย่างไร ซึ่งบ้านเราขาดข่าวเชิงสืบสวนอย่างนี้มานาน
การเข้ามาของ TCIJ จึงถือว่าเป็นปรากฏการณ์ใหม่ของวงการสื่อไทยที่น่าจับตามอง ติดตามผลงานของพวกเขาได้เลย http://www.tcijthai.com