ข่าวที่ถูกพูดถึงอย่างมากในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมาก็คือการบริจาคเงินเพื่อการกุศล Mark Zuckerberg ซึ่งหลายคนก็ยังสงสัยอยู่ว่า การทำของ Mark ในครั้งนี้เป็นการจงใจเลี่ยงการชำระภาษีหรือไม่? บทความนี้จะเป็นการไขข้อข้องใจให้กับผู้ที่สงสัยโดย ดร.ยุทธนา ศรีสวัสดิ์ เป็นหนึ่งในทีมที่ปรึกษากฎหมายภาษีของ iTAX
บทความนี้เป็น Guest Post และได้รับการอนุญาตให้เผยแพร่ซ้ำแล้วจากคุณยุทธนา ดังนั้นหากผู้ใดต้องการคัดลอกส่วนใดส่วนหนึ่งของบทความ กรุณาให้เครดิตกับทางเจ้าของบทความโดยตรง thumbsup เป็นเพียงผู้เผยแพร่บทความ
เมื่อไม่นานมานี้มีข่าวว่า Mark Zuckerberg ผู้ก่อตั้ง Facebook และ Dr. Priscilla Chan ภรรยา ได้ร่วมกันตั้ง Chan Zuckerberg Initiative ในรูปของ “บริษัทจำกัดความรับผิด” หรือ “Limited Liability Company (LLC)” โดย Mark Zuckerberg จะโอนหุ้น Facebook จำนวน 99% ของตน (มูลค่าประมาณ 45,000 ล้านดอลล่าร์สหรัฐ หรือ 1.62 ล้านล้านบาท) ให้บริษัทใหม่นี้เพื่อการกุศล แต่เนื่องจากเขาเลือกจะไม่ตั้งเป็นมูลนิธิหรือองค์กรการกุศลเหมือนรุ่นพี่ในวงการ เช่น มูลนิธิ Bill and Melinda Gates Foundation จึงมีผู้วิจารณ์ว่ากรณีที่เกิดขึ้นนี้เป็นไปเพื่อการกุศลอย่างแท้จริง หรือเป็นเทคนิคการเลี่ยงภาษีกันแน่
ไม่ว่าเหตุผลที่แท้จริงจะเป็นอย่างไร ประเด็นที่น่าสนใจคือ Mark Zuckerberg สามารถเลี่ยงภาษีด้วยวิธีนี้ได้จริงหรือไม่?
LLC กับองค์กรการกุศลไม่เหมือนกันตรงไหน?
– ต่างกันหลายประเด็น
บริษัทจำกัดความรับผิด (Limited Liability Company หรือ LLC) เป็นรูปแบบนิติบุคคลอย่างหนึ่งซึ่งมีบางรายละเอียดแตกต่างจากบริษัทจำกัดของประเทศไทย LLC จะมีประเด็นเรื่องการบริหารจัดการที่แตกต่างจากองค์กรการกุศลคือ ข้อมูลการยื่นภาษีขององค์กรการกุศลจะต้องเปิดเผยสู่สาธารณชน ในขณะที่ข้อมูลการยื่นภาษีของ LLC จะเป็นข้อมูลปกปิดเหมือนบริษัทเอกชนทั่วๆ ไป ดังนั้น LLC จะใช้เงินภายในอย่างไรจึงขึ้นอยู่กับดุลพินิจของผู้บริหาร ซึ่งในกรณีนี้ Mark Zuckerberg ยังคงมีสิทธิออกเสียงของ Facebook ตามเดิม เพียงแต่ว่าต่อไปจะออกเสียงผ่าน LLC แทน ในขณะที่องค์กรการกุศลจะมีข้อจำกัดเรื่องวัตถุประสงค์ ดังนั้นความยืดหยุ่นจะน้อยกว่าหากต้องการทำกิจการอื่นๆ ที่ไม่เกี่ยวข้องกับการกุศลโดยตรง
ในประเด็นเรื่องภาษี LLC ยังมีสถานะเป็นบริษัทเอกชน ดังนั้นถ้าบริษัทมีกำไรก็ยังเสียภาษีอยู่ ในขณะที่องค์กรการกุศลจะได้สิทธิยกเว้นภาษีหากมีกำไรเกิดขึ้น ดังนั้น การเลือก LLC ยังไม่ช่วยให้ภาระภาษีลดลงแต่อย่างใด
การเลือกโอนหุ้นให้ LLC กับองค์กรการกุศล มีข้อดีทางภาษีต่างกันอย่างไร?
– ต่างกันมากโดยเฉพาะเรื่องสิทธิหักลดหย่อนภาษี
ถ้าเลือกขายหุ้น เจ้าของจะต้องเสียภาษีกำไรจากการขายหุ้น ดังนั้นการเลือกโอนหุ้นให้ LLC แทน Mark Zuckerberg จะยังไม่ต้องเสียภาษีกำไรจากการขายหุ้นเพราะยังไม่ใช่การขาย แต่เนื่องจาก LLC ไม่ใช่องค์กรการกุศล ดังนั้นมูลค่าของหุ้นที่บริจาคจึงไม่สามารถใช้หักลดหย่อนภาษีได้ และหากในอนาคต LLC ตัดสินใจขายหุ้น Mark Zuckerberg ก็ยังต้องเสียภาษีกำไรจากการขายหุ้นครั้งนั้นอยู่ดี
ในทางตรงกันข้าม หากเลือกโอนหุ้นให้องค์กรการกุศล Mark Zuckerberg จะสามารถนำมูลค่าหุ้นมาลดหย่อนภาษีได้จำนวนหนึ่ง เนื่องจากเป็นการบริจาคให้องค์กรการกุศล (แต่อาจจะลดหย่อนได้ไม่มากเพราะมีข้อจำกัดเรื่องการลดหย่อนบางประการ)
ดังนั้น การเลือกโอนหุ้นให้ LLC จึงอาจไม่ได้รับสิทธิประโยชน์ทางภาษีได้ดีกว่า เมื่อเทียบกับองค์กรการกุศล
สรุปว่า Mark Zuckerberg สามารถหลบภาษีด้วยวิธีนี้ได้จริงหรือไม่?
– จากกฎหมายภาษีปัจจุบัน ไม่น่าจะช่วยหลบภาษีเลย
จากข้อเท็จจริงที่มีตอนนี้ การเลือกใช้ LLC ไม่ได้ช่วยให้ Mark Zuckerberg เลี่ยงภาษีได้ เพราะหากวันนึง LLC ขายหุ้น กำไรก็ยังต้องเสียภาษีอยู่ดี อีกทั้งการบริจาคหุ้นให้ LLC ซึ่งไม่ใช่องค์กรการกุศลก็ไม่ได้ช่วยให้ตัวเองลดหย่อนภาษีได้ด้วย