Writer: 
Share
ในโลกที่ข้อมูลคือทองคำ การคาดเดาสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคตจึงไม่ใช่เรื่องของโชคชะตาอีกต่อไป แต่มันถูกทำให้กลายเป็น ตลาดสินค้าโภคภัณฑ์ รูปแบบใหม่ที่เรียกว่า Prediction Market หากคุณเคยดูหนังแนวไซไฟที่ผู้คนเก็งกำไรกับผลการเลือกตั้งหรือเหตุการณ์โลก วันนี้สิ่งนั้นเกิดขึ้นจริงแล้วและกำลังรุกคืบเข้าสู่ อุตสาหกรรมกีฬา อย่างเต็มตัวผ่านยักษ์ใหญ่อย่าง Kalshi และ Polymarket รวมถึงการขยับตัวของเจ้าพ่อพนันออนไลน์อย่าง DraftKings และ FanDuel
Prediction Market คืออะไร?
ถ้าจะให้อธิบายง่ายที่สุด Prediction Market คือ ตลาดแลกเปลี่ยน หรือ Exchange ที่คล้ายกับตลาดหุ้น แต่แทนที่คุณจะซื้อหุ้นของบริษัท คุณกลับซื้อ สัญญา ของเหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต โดยเน้นการตอบคำถามแบบ Binary หรือ ใช่ กับ ไม่ใช่
ตัวอย่างเช่น ทีม Buffalo Bills จะชนะ Super Bowl หรือไม่? ตลาดจะสร้างสัญญา Yes และ No ขึ้นมา ราคาของสัญญาจะวิ่งอยู่ระหว่าง 0 ถึง 1 ดอลลาร์สหรัฐ หากตลาดมองว่ามีโอกาสชนะ 20% ราคาสัญญาอาจอยู่ที่ 0.20 ดอลลาร์ แต่ถ้ามีข่าวสำคัญหรือฟอร์มการเล่นดีขึ้น ราคาก็จะขยับขึ้นตามความต้องการซื้อ เหมือนกับราคาหุ้นที่สะท้อนมูลค่าบริษัท
ความเจ๋งของมันในมุมนักการตลาดคือ Wisdom of the Crowd เพราะราคาที่เกิดขึ้นไม่ได้มาจากความเห็นของกูรูเพียงไม่กี่คน แต่มาจากเม็ดเงินจริงของคนที่เชื่อในข้อมูลนั้น ๆ ทำให้ Prediction Market มักจะพยากรณ์ผลลัพธ์ได้แม่นยำกว่าโพลสำรวจทั่วไปเสียอีก
เมื่อโลกกีฬาถูกเปลี่ยนเป็น “ดัชนี”
เดิมที Prediction Market เน้นไปที่เหตุการณ์ทางการเมืองหรือตัวเลขเศรษฐกิจ แต่ปัจจุบัน 90% ของปริมาณการซื้อขายในแพลตฟอร์มอย่าง Kalshi กลับมาจาก กีฬา เหตุผลนั้นง่ายมาก เพราะกีฬามีเหตุการณ์เกิดขึ้นทุกวัน มี Data มหาศาล และมีฐานแฟนคลับที่พร้อมจะ ลงเงิน กับความเชื่อของตัวเอง
ความแตกต่างที่สำคัญระหว่าง Prediction Market กับการพนันกีฬา หรือแทงบอลแบบดั้งเดิม คือ คู่สัญญา ในการพนันกีฬานั้นคุณสู้กับ เจ้ามือ ที่เป็นคนกำหนดราคาและกินส่วนต่าง แต่ใน Prediction Market คุณสู้กับ ผู้เล่นคนอื่น แพลตฟอร์มทำหน้าที่เป็นเพียงตัวกลางและเก็บค่าธรรมเนียมเท่านั้น ซึ่งหมายความว่าแพลตฟอร์มไม่มีส่วนได้ส่วนเสียว่าใครจะชนะหรือแพ้ จึงไม่มีความเสี่ยงที่จะล้มละลายจากผลการแข่งขันที่ผิดคาด
Prediction Market คือ “นวัตกรรม” หรือ “การพนัน”?
คำถามที่นักลงทุนและ Tech Startups ในไทยสงสัยคือ เราทำแบบนี้ในไทยได้ไหม? เมื่อพิจารณาจากเอกสารข้อกฎหมาย จะพบว่ามีด่านสำคัญที่ต้องข้ามผ่าน
- พ.ร.บ. การพนัน พุทธศักราช 2478: กฎหมายฉบับนี้ครอบคลุมกว้างมาก โดยเฉพาะใน มาตรา 4 ทวิ ที่ระบุว่าการเล่นอื่นใดนอกเหนือจากที่ระบุในบัญชี หากมีการ ทายและการทำนาย เพื่อพนันกัน จะต้องเป็นไปตามเงื่อนไขในกฎกระทรวง และใน บัญชี ข. หมายเลข 16 ยังครอบคลุมถึง การเล่นอย่างใดที่เสี่ยงโชคให้เงินหรือประโยชน์อย่างอื่นแก่ผู้เล่นคนหนึ่งคนใด ซึ่ง Prediction Market เข้าข่ายนี้เต็ม ๆ การจะเปิดแพลตฟอร์มลักษณะนี้ในไทยจึงต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงาน ซึ่งปัจจุบันยังไม่มีใบอนุญาตเฉพาะสำหรับ Prediction Market ในเชิงพาณิชย์แบบ Digital Exchange
- พ.ร.บ. ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์: หากมีการเปิดแพลตฟอร์มโดยไม่ได้รับอนุญาต จะขัดต่อ มาตรา 14 (2) ในแง่การนำเข้าข้อมูลที่อาจกระทบต่อความมั่นคงทางเศรษฐกิจหรือสร้างความตื่นตระหนก 11 รวมถึง มาตรา 20 ที่ให้อำนาจพนักงานเจ้าหน้าที่ระงับการทำให้แพร่หลายของข้อมูลที่เป็นความผิดตาม พ.ร.บ. นี้ หรือข้อมูลที่ขัดต่อความสงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของประชาชน 1212 ซึ่งในบริบทของสังคมไทย การพนันออนไลน์มักถูกจัดอยู่ในหมวดนี้เสมอ
โอกาสทางการตลาดภายใต้ข้อจำกัด
แม้การเปิด กระดานเทรดเหตุการณ์ จะยังทำไม่ได้อย่างอิสระในไทย แต่นักการตลาดสามารถเรียนรู้กลยุทธ์จาก Case Study นี้ได้
- Data-Driven Engagement: แบรนด์สามารถสร้างกิจกรรม ทายผล (ที่ไม่ใช่การพนันเอาเงิน) เพื่อเก็บ Data และสร้าง Engagement เหมือนที่ Kalshi ใช้เครื่องมือ Market Builder ให้คนเสนอไอเดียตลาดที่อยากเทรด
- Transparency is King: Prediction Market เติบโตได้เพราะความโปร่งใสของกลไกตลาดที่ไม่มีเจ้ามือมาเอาเปรียบเป็นหนึ่งในปัจจัย
Thumbsup มองว่า Prediction Market คือเครื่องมือทำ Market Research ที่ทรงพลังในอนาคต หากภาครัฐสามารถปรับปรุงกฎหมายให้รองรับการเป็น Financial Instrument มากกว่ามองว่าเป็นแค่ การพนัน เราอาจได้เห็นกระดานเทรดที่ช่วยให้ธุรกิจประกันภัย ธุรกิจเกษตร หรือแม้แต่อุตสาหกรรมบันเทิง ใช้บริหารความเสี่ยงได้อย่างแม่นยำ
Prediction Market ในโลกตะวันตกกำลังทะยานสู่ความแมสด้วยแรงขับเคลื่อนจากกีฬาและเทคโนโลยี แต่สำหรับไทย กำแพงกฎหมาย ยังคงสูงตระหง่าน แบรนด์และนักการตลาดจึงควรโฟกัสไปที่การนำ กลไก ความสนุกของการคาดเดามาสร้าง Community และ Engagement โดยต้องระวังไม่ให้ล้ำเส้นไปสู่การพนันจนผิด พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์
อ้างอิง: The Athletic
อ่านเพิ่มเติม
