แม้จะเป็นสังคมออนไลน์ที่มีผู้ใช้มากที่สุดในโลก แต่เฟซบุ๊คกลับมีโจทย์อยู่อย่างน้อยหนึ่งข้อที่พวกเขาแก้ไม่ตกเสียที นั่นก็คือการสร้างรายได้จากจำนวนผู้ใช้ที่มีอยู่อย่างมากมาย ส่วนหนึ่งทุกคนคงพอทราบ นั่นก็เพราะบริการทั้งหมดของเฟซบุ๊คเป็นบริการ “ฟรี” ไม่มีการเก็บเงินใดๆ จากสมาชิกหลายล้านราย นั่นทำให้เกิดการโยงไปยังโจทย์ในวันนี้ว่า “ถ้าเฟซบุ๊คเก็บเงินค่าบริการขึ้นมา…คุณจะยอมจ่ายไหม แล้วบริการไหนที่จะยอมเสียเงินให้กับพี่มาร์คกันบ้าง?”

ย้อนไปเมื่อสักช่วงปี 2009 ทาง?Sheryl Sandberg ซึ่งเป็น ประธานฝ่ายจัดการของ Facebook เคยให้สัมภาษณ์โดยประกาศย้ำชัดว่าทาง Facebook ไม่มีนโยบายที่จะเก็บเงินค่าบริการจากการใช้สังคมออนไลน์เบอร์หนึ่ง ซึ่งคำพูดนี้น่าจะทำให้แฟนๆ ผู้ใช้งานเฟซบุ๊คสบายใจได้ “ถ้า” อีกหนึ่งคำพูดของเธอไม่ใช่การบอกสื่อมวลชนว่า “Facebook จะไม่กลายเป็นบริษัทมหาชน” หรือการเข้าสู่ตลาดหุ้นนั่นเอง

แน่นอนว่ามาร์ค ซักเคอร์เบิร์ก คงไม่ได้คิดแน่ว่าแค่ไม่ถึง 10 ปี พวกเขาจะเติบโตขึ้น และมีผู้ใช้งานมากมายมหาศาลขนาดนี้ ไม่อย่างนั้นแผนการให้บริการโดยเก็บค่าบริการในบางส่วนของเฟซบุ๊ค อาจจะมีให้เราเห็นในทุกวันนี้

ทีนี้ลองมาดูสามบริการยอดนิยมนอกเหนือจาก Timeline หรือการใช้งานบริการโปรไฟล์ส่วนตัว อย่าง Facebook Photo หรือคลังรูปภาพที่อยู่ในโปรไฟล์ของผู้ใช้งานแต่ละคน, Facebook Chat และ Facebook Page ที่มาลองคิดกันเล่นๆ ว่า ถ้าต้องเก็บค่าบริการจริงๆ ตัวไหนบ้างที่ควรเก็บ หรือคุณจะยอมจ่าย…

Facebook Photo:

ปรับปรุงมาหลายต่อหลายเวอร์ชัน ซึ่งทีมงานของเราเองก็เคยนำเสนอเป็นบทความเมื่อต้นปีที่แล้ว เชื่อเหลือเกินว่าแทบทุกคนที่ใช้เฟซบุ๊คกันอยู่บ่อยๆ ก็ต้องใช้ฟังก์ชันนี้มากตามไปด้วยอย่างแน่นอน ผู้คนล้วนใช้เจ้า Facebook Photo เป็นที่เก็บความทรงจำในรูปแบบของภาพถ่าย แต่อะไรจะพิเศษไปกว่าการที่ได้ใช้มัน แบ่งปันความสุข ความเศร้า หรือความรู้สึกแบบอื่น ให้เพื่อนๆ หรือใครก็ตามได้เข้าถึงพร้อมกันไปด้วยเช่นกัน

ใน 6 ปีที่ผ่านมามีผู้คนใช้เฟซบุ๊คเป็นที่เก็บภาพถ่าย แทนบริการอัพโหลดภาพอย่าง Flickr หรือ Multiply ด้วยซ้ำไป เพราะด้วยคุณสมบัติที่ดี และการผนวกเข้ากับบริการสังคมออนไลน์ ทำให้นี่คืออาวุธหลักของเฟซบุ๊คที่มีเหนือคู่แข่ง

ควรจ่ายหรือไม่ควรจ่าย: ส่วนตัวผมยังคิดว่าบริการนี้ไม่ควรจะมาเก็บค่าบริการ เนื่องจากเป็นการใช้งานส่วนตัว และถือเป็นจุดเด่นหลักของพวกเขา แต่ถ้าหากจะเก็บจริง ผมก็ยอมจ่ายนะ ^^

Facebook Chat:

ถ้าย้อนไปก่อนการมีเฟซบุ๊ค เราจะพบหรือรู้สึกว่าบริการตัวหนึ่งที่ปัจจุบัน หายเงียบไปเลย นั่นก็คือ MSN Messenger ที่แม้นว่าจะกลายร่างเป็น Windows Live Messenger แล้วก็ตาม แต่ตอนนี้ผมแทบจะไม่เห็นคนใช้งานมันมากเท่าไรนัก นั่นอาจจะเป็นเพราะสังคมออนไลน์ หรือรูปแบบการติดต่อสื่อสารรูปแบบอื่น

ในขณะที่ผู้ใช้บริการเฟซบุ๊ค ฟังก์ชันการแชทในหน้าเว็บไซต์ Facebook.com ที่สะดวกที่สุดตัวหนึ่ง ก็คือ Facebook Chat ยิ่งโดยเฉพาะถ้าจะคุยกับเพื่อนๆ ที่อยู่รายชือบนเฟซบุ๊คของตน ก็ยิ่งง่าย แม้จะไม่ออนไลน์อยู่ ก็สามารถใช้ฝากข้อความใน Message แทนได้เช่นเดียวกัน

ควรจ่ายหรือไม่ควรจ่าย: แม้จะใช้อยู่บ้าง แต่ผมกลับไม่ค่อยเห็นความสำคัญของฟังก์ชันนี้สักเท่าไรนัก โดยส่วนตัว ผมมักใช้ Skype ในการแชทหรือกระมั่งสนทนาด้วยระบบ VoIP ไปเลย ซึ่งผมคงเคยเสนอเครื่องมือที่จะทำให้ ?Facebook Chat สามารถใช้บริการ VoIP ได้ แต่เอาเข้าจริงกลับไม่ได้รับความนิยมมากนัก ?เพราะฉะนั้นถ้าจะมาเก็บเงินกับฟังก์ชันนี้ ผมคงไม่จ่ายแน่นอนครับ

Facebook Pages:

เป็นฟังก์ชันปัจจุบันถูกนำไปพ่วงกับธุรกิจมากที่สุด เพราะในปัจจุบัน นอกจากจะเป็นการเชื่อมคนในโลกออฟไลน์ให้มาอยู่บนโลกออนไลน์ และเน้นการใช้งานส่วนตัวแล้ว กลับมีผู้นำเฟซบุ๊คไปใช้เป็นหนึ่งในเครื่องมือทางด้านการตลาด และด้านธุรกิจกันมากขึ้น และก็ยังได้รับการตอบรับดีเสียด้วย

นั่นทำให้ปัจจุบัน Facebook Pages จะมีการใช้งานกันเยอะขึ้น จนเรียกว่าคำว่า “Likes” ในวันนี้ แทบจะกลายเป็นคำหนึ่งที่มีความหมายสัมพันธ์ไปกับเฟซบุ๊คไปเสียแล้ว แถมปัจจุบันยังมีฟังก์ชันที่เสริมให้หน้าเพจของธุรกิจมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้นด้วย

ควรจ่ายหรือไม่ควรจ่าย: นี่คือฟังก์ชันที่สมควรจะ “จ่าย” เงินมากที่สุด ในบรรดาทุกๆ ฟังก์ชัน (ยกเว้น Facebook Ads) เพราะแน่นอนว่าเฟซบุ๊คให้คุณมีเครื่องมือการตลาดที่สุดยอดตัวหนึ่ง ถ้ามีรายได้ ก็ควรจะจ่ายให้พวกเขาบ้างดีไหมครับ ^^

…แล้วคุณล่ะครับ คิดเหมือนผมบ้างหรือไม่ หรือมีฟังก์ชันใดที่คิดว่า ควรหรือน่าจะมีการเก็บค่าบริการได้บ้าง บอกเล่าให้เราทราบบ้างนะครับ ว่าคุณ…คิดอย่างไร

10 years experience in telecommunication business, specialize in customer experience management and call center operation. Rungroj also passionate about how social technologies shape human interaction via social media. He is a co-author of "Marketing 2.0 and 2.1 - Social Media Marketing" and author of many best-selling mobile phone guidebook in Thailand.