แม้ประเทศจีนจะเป็นจุดเริ่มต้นของไวรัส COVID-19 จนส่งผลให้ทั่วโลกกำลังตกอยู่ในภาวะป้องกันปัญหานี้กันอย่างหนักหน่วง แต่ทีมแพทย์และนักวิทยาศาสตร์ของจีนก็ได้รับการยกย่องจากทั่วโลกว่าแก้ไขปัญหาได้ดีและจบเรื่องได้ไว เพียงแค่ไตรมาสแรกของปี 2020 ก็สามารถแก้ไขปัญหาที่ถาโถมอย่างรวดเร็วได้แล้ว

ทีมงาน Thumbsup จึงได้แปลบทสัมภาษณ์ คุณจอร์จ เกา (George Fu Gao) นักไวรัสวิทยาและนักภูมิคุ้มกันจีน ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งชาติจีน ซึ่งเขาได้มาเป็นผู้อำนวยการศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคของจีน (CDC) ในช่วง 2 เดือนที่ผ่านมา จากปัญหาโควิด-19 ที่เกิดขึ้น โดยทางเว็บไซต์ Science ได้พูดคุยกับเขาเกี่ยวกับปัญหานี้ได้อย่างน่าสนใจ

“การไม่สวมหน้ากากเพื่อป้องกัน coronavirus นั้นเป็นความผิดพลาดใหญ่”

นักวิทยาศาสตร์ชาวจีนคนนี้ได้กล่าวอย่างชัดเจน หลังจากหลายประเทศไม่สามารถรับมือกับปัญหาการระบาดของโรคไวรัสโคโรน่า หรือ COVID-19 ได้

คุณ Gao ต้องดูแลทีมงานกว่า 2,000 คน ซึ่งหนึ่งในห้าเป็นทีมแพทย์และนักวิจัยของศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งสหรัฐอเมริกาและเขายังคงเป็นนักวิจัยที่กระตือรือร้น ในปัญหาดังกล่าว ตั้งแต่ช่วงมกราคมที่ผ่านมา โดยเขาเป็นส่วนหนึ่งของทีมที่ทำการแยกและจัดลำดับกลุ่มอาการของโรคระบบทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรง 2 (SARS-CoV-2) ซึ่งเป็นไวรัสที่ทำให้เกิด COVID-19 รวมทั้งเขียนบทความในวารสารการแพทย์นิวอิงแลนด์ (NEJM) ที่ได้รับความสนใจอย่างกว้างขวาง

นอกจากนี้ ยังร่วมมือกับนักวิจัยชาวจีนและทีมนักวิทยาศาสตร์ระดับโลก ที่จัดทำโดยองค์การอนามัยโลก (WHO) ในการเขียนรายงานสถานการณ์สำคัญ หลังจากเดินทางไปทั่วประเทศ เพื่อทำความเข้าใจเกี่ยวกับปัญหาการแพร่ระบาดให้ชัดเจนขึ้น

หลายคำถามที่ใครๆ ก็อยากรู้

ถาม: ประเทศอื่น ๆ สามารถเรียนรู้อะไรจากวิธีที่จีนแก้ไขปัญหา COVID-19 สำเร็จ

ตอบ: Social Distancing เป็นกลยุทธ์สำคัญในการควบคุมโรคติดเชื้อโดยเฉพาะอย่างยิ่งหากเป็นโรคติดเชื้อทางเดินหายใจ อันดับแรกเราใช้ “กลยุทธ์ที่ไม่ใช่เวชภัณฑ์” เพราะคุณไม่มีตัวยับยั้งหรือยาเฉพาะและคุณไม่มีวัคซีนใด ๆ

ประการที่สองคุณต้องแน่ใจว่า คุณแยกอาการผู้ป่วยในแต่ละประเภทได้ ประการที่สามผู้ติดต่อใกล้ชิดควรอยู่ในการกักตัว เราใช้เวลาและความพยายามติดต่อหาบุคคลที่ใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อเหล่านี้ทั้งหมด เพื่อให้แน่ใจว่าพวกเขาถูกกักกันและแยกตัวออกมาจากคนที่ไม่มีความเสี่ยงเพื่อลดภาวะการติดต่อ

ประการที่สี่ระงับการชุมนุมสาธารณะ ประการที่ห้า จำกัดการเคลื่อนไหวที่ต้องพบปะผู้คน ซึ่งเป็นเหตุผลว่าทำไมคุณถึงมีการล็อกดาวน์ 

Q: การล็อคดาวน์ในจีนเริ่มเมื่อวันที่ 23 มกราคมในหวู่ฮั่นและขยายไปยังเมืองใกล้เคียงในจังหวัดหูเป่ย จังหวัดอื่น ๆ ในประเทศจีนที่มีการปิดพื้นที่น้อยลง การประสานงานทั้งหมดนี้เป็นอย่างไร และ“ ผู้บังคับบัญชา” สำคัญอย่างไรในการดูแลความพยายามในละแวกใกล้เคียง

ตอบ: คุณต้องมีความเข้าใจร่วมกันและเป็นฉันทามติ เพื่อที่คุณจะต้องเป็นผู้นำที่แข็งแกร่งมากในระดับท้องถิ่นและระดับชาติ คุณต้องมีหัวหน้างานและผู้ประสานงานที่ทำงานร่วมกับสาธารณชนอย่างใกล้ชิด หัวหน้างานจำเป็นต้องรู้ว่าใครเป็นผู้ติดต่อใกล้ชิดใครเป็นผู้ต้องสงสัยในคดีนั้น ผู้บังคับบัญชาในชุมชนจะต้องตื่นตัวมาก พวกเขาเป็นกุญแจสำคัญ

ถาม: ประเทศอื่น ๆ ทำผิดพลาดอะไร?

ตอบ: ความผิดพลาดครั้งใหญ่ในสหรัฐอเมริกาและยุโรปในความคิดของผม คือการปล่อยให้คนไม่สวมหน้ากาก ไวรัสนี้ถูกส่งต่อโดยละอองที่หยดใส่กันและสัมผัสใกล้ชิด ดังนั้น ละอองไวรัสที่แพร่กระจายมีบทบาทสำคัญมาก คุณจึงต้องสวมหน้ากากทุกครั้ง เพราะเมื่อคุณพูดจะมีหยดน้ำออกมาจากปากของคุณเสมอ หลายคนมีอาการติดเชื้อหรือไม่มีอาการ หากพวกเขาสวมหน้ากากอนามัยก็สามารถป้องกันไม่ให้ละอองที่ทำให้เชื้อไวรัสกระจายออกมาและติดเชื้อคนอื่น ๆ ได้

ถาม: มาตรการควบคุมอื่น ๆ มีอะไรบ้าง เช่นการใช้เครื่องวัดอุณหภูมิแบบเช็ดรายบุคคล ที่ทางเข้าร้านค้าอาคารและสถานีขนส่งสาธารณะเป็นต้น

ตอบ: ใช่ ที่ใดก็ตามที่คุณเข้าไปในประเทศจีนมีเครื่องวัดอุณหภูมิ คุณต้องพยายามควบคุมอุณหภูมิของผู้คนให้บ่อยที่สุดเท่าที่จะทำได้ เพื่อให้แน่ใจว่าใครก็ตามที่มีไข้สูงจะไม่หมดสติ

และคำถามที่สำคัญมากคือความเสถียรของไวรัสในสภาพแวดล้อมแบบนี้ เนื่องจากเป็นไวรัสที่ห่อหุ้มผู้คนจึงคิดว่ามันบอบบางและโดยเฉพาะอย่างยิ่งความไวต่ออุณหภูมิพื้นผิวหรือความชื้น แต่จากการศึกษาทั้งในสหรัฐอเมริกาและจีน ดูเหมือนว่าไวรัสจะทนทานต่อการถูกทำลายในบางพื้นผิว ทำให้มันสามารถอยู่รอดในสภาพแวดล้อมที่หลากหลาย เราจำเป็นต้องมีคำตอบทางวิทยาศาสตร์ในเรื่องนี้ให้ได้

ถาม: คนที่ทดสอบไวรัสและผลเป็นบวกในหวู่ฮั่น แต่มีโรคเล็กน้อยเท่านั้นที่ถูกส่งไปยังสถานที่พักฟื้น และไม่ได้รับอนุญาตให้เยี่ยมครอบครัว นี่เป็นสิ่งที่ประเทศอื่นควรพิจารณาหรือไม่

ตอบ: การให้ผู้ติดเชื้อแยกออกมาอยู่แบบโดดเดี่ยว ควรเกิดขึ้นได้ทุกที่ เพื่อให้คุณสามารถควบคุม COVID-19 ได้ เพราะเมื่อคุณสามารถลดแหล่งที่มาของการติดเชื้อได้ จะช่วยแก้ปัญหาได้ นี่จึงเป็นเหตุผลที่เราสร้างโรงพยาบาลต้นแบบและเปลี่ยนสนามกีฬาให้เป็นโรงพยาบาล

ถาม: มีคำถามมากมายเกี่ยวกับต้นกำเนิดของการระบาดในจีน ที่มีนักวิจัยชาวจีนรายงานว่าเคสแรกสุดเกิดขึ้นวันที่ 1 ธันวาคม 2019 คุณคิดอย่างไรกับรายงานใน South China Morning Post ที่บอกว่าข้อมูลจากรัฐบาลจีนแสดงว่ามีหลายกรณีในเดือนพฤศจิกายน 2019 โดยคนแรกในวันที่ 17 พฤศจิกายน ?

ตอบ: ไม่มีหลักฐานที่ชัดเจนว่าเรามีกลุ่มผู้ป่วยแรกในเดือนพฤศจิกายนและ เราก็พยายามแก้ไขปัญหามาโดยตลอด

ถาม: เจ้าหน้าที่สาธารณสุขหวู่ฮั่นเชื่อมโยงกลุ่มคดีจำนวนมากกับตลาดอาหารทะเลหวนหนาน ที่ปิดไปแล้วเมื่อวันที่ 1 มกราคม สมมติฐานก็คือไวรัสได้พุ่งสู่คนจากการขายสัตว์และอาจมีการขายเนื้อในตลาด แต่ในรายงานของคุณใน NEJM ซึ่งรวมถึงการมองย้อนหลัง ที่คุณรายงานว่าสี่ในห้าคนแรกที่ติดเชื้อ ไม่มีการเชื่อมโยงไปยังตลาดอาหารทะเล คุณคิดว่าตลาดอาหารทะเลเป็นแหล่งกำเนิดหรือไม่ และคิดว่าที่ใดเป็นจุดเริ่มต้น

ตอบ: นั่นเป็นคำถามที่ดีมาก คุณกำลังนักสืบหาต้นตอว่ามาจากจุดเริ่มต้นใด ซึ่งทุกคนคิดว่าต้นกำเนิดของไวรัสคือตลาด แต่ผมคิดว่าตลาดอาจเป็นที่แรกหรืออาจเป็นสถานที่ที่ไวรัสถูกแพร่กระจายเช่นกัน ซึ่งนั่นก็เป็นอีกหนึ่งคำถามทางวิทยาศาสตร์ที่เราจะต้องหาคำตอบให้ได้  เพราะทุกอย่างมีความเป็นไปได้ทั้งนั้น

ถาม: จีนถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่าไม่เปิดเผยลำดับของไวรัสทันที หลังจากมีเรื่องราวเกี่ยวกับ coronavirus เผยแพร่ออกมาใน The Wall Street Journal เมื่อวันที่ 8 มกราคมที่ผ่านมา แทนที่จะมาจากนักวิทยาศาสตร์ของรัฐบาลจีน นั่นเป็นเพราะอะไร?

ตอบ : นั่นเป็นการคาดเดาที่ดีมากจาก The Wall Street Journal ซึ่ง WHO ได้รับแจ้งเกี่ยวกับลำดับเวลาและผมคิดว่าช่วงเวลาที่บทความปรากฏและการแบ่งปันข้อมูลอย่างเป็นทางการ อาจจะใช้เวลาไม่กี่ชั่วโมง ผมไม่คิดว่ามันจะเป็นระยะเวลาคาดการณ์ที่มากกว่าหนึ่งวัน

ถาม: แต่ฐานข้อมูลสาธารณะของลำดับไวรัสที่แสดงออกมาภายหลัง ชี้ให้เห็นว่าข้อมูลแรกถูกส่งโดยนักวิจัยจีนในวันที่ 5 มกราคม ดังนั้นอย่างน้อย 3 วันคุณต้องรู้ว่ามี coronavirus เกิดขึ้น แม้ว่าตอนนี้จะไม่เปลี่ยนเส้นทางของการแพร่ระบาด แต่จริงๆแล้วมีบางอย่างเกิดขึ้นเกี่ยวกับการรายงานลำดับต่อสาธารณะ

ตอบ: ผมไม่คิดอย่างนั้น เราแบ่งปันข้อมูลกับเพื่อนร่วมงานทางวิทยาศาสตร์ทันที แต่สิ่งนี้เกี่ยวข้องกับการสาธารณสุขและเราต้องรอให้ผู้กำหนดนโยบายประกาศต่อสาธารณะ คุณคงไม่ต้องการให้ประชาชนตกใจใช่ไหม และไม่มีใครในประเทศใดสามารถทำนายได้ว่าไวรัสนี้จะทำให้เกิดการแพร่ระบาดครั้งใหญ่ นี่เป็นการระบาดครั้งแรกของ noninfluenza เลยทีเดียว

คำถาม: ไม่ถึงวันที่ 20 มกราคมที่นักวิทยาศาสตร์จีนกล่าวอย่างเป็นทางการว่า มีหลักฐานที่ชัดเจนเกี่ยวกับการติดต่อจากคนสู่คน ทำไมคุณถึงคิดว่านักระบาดวิทยาในประเทศจีนมีความยากลำบากอย่างมาก เมื่อเห็นว่ามันกำลังเกิดขึ้น?

ตอบ: เรายังไม่มีข้อมูลด้านระบาดวิทยาโดยละเอียด รวมทั้งกำลังเผชิญหน้ากับไวรัสที่บ้าคลั่งและซ่อนเร้นตั้งแต่เริ่มต้น เช่นเดียวกับในอิตาลี ยุโรปและสหรัฐอเมริกา ซึ่งนักวิทยาศาสตร์ทุกคนคิดว่า “มันเป็นแค่ไวรัส”

คำถาม: การแพร่กระจายในประเทศจีนลดน้อยลงไปสู่การรวบรวมข้อมูล ส่วนกรณีที่ได้รับการยืนยันว่าเป็นผู้ติดเชื้อใหม่ ส่วนใหญ่เป็นคนที่เดินทางเข้ามาในประเทศถูกต้องหรือไม่

ตอบ: ใช่ ในขณะนี้เราไม่มีสัญญาณว่าพบผู้ป่วยใหม่จากในท้องที่ แต่ปัญหาสำหรับประเทศจีนในขณะนี้คือกรณีคนที่เดินทางเข้ามาอย่างกลุ่มนักเดินทางที่ติดเชื้อ กำลังเข้ามาในประเทศจีน

ถาม: จะเกิดอะไรขึ้นเมื่อจีนกลับสู่ภาวะปกติ คุณคิดว่าคนจำนวนมาก ที่จะติดเชื้อควรมีการป้องกันหรือเพิ่มภูมิคุ้มกันอย่างไรบ้าง?

ตอบ: เรายังไม่มีภูมิคุ้มกันที่แน่นอน แต่เรากำลังรอผลสรุปที่ชัดเจนจากการทดสอบ antibody ที่สามารถบอกเราได้ว่า มีผู้ติดเชื้อจำนวนเท่าใด

ถาม: ตอนนี้กลยุทธ์คืออะไร? หรือซื้อเวลาเพื่อหายารักษาที่มีประสิทธิภาพ?

ตอบ: ใช่ – นักวิทยาศาสตร์ของเรากำลังทำงานทั้งวัคซีนและยา

คำถาม: นักวิทยาศาสตร์หลายคนคิดว่า remdesivir เป็นยาที่มีแนวโน้มมากที่สุดในขณะนี้ เมื่อไหร่ที่คุณคิดว่าการทดลองทางคลินิกในประเทศจีนจะมีข้อมูล?

ตอบ : น่าจะประมาณเดือนเมษายน

คำถาม: นักวิทยาศาสตร์ชาวจีนได้พัฒนาแบบจำลองจากสัตว์ คุณคิดว่าสัตว์เหล่านี้ มีร่างกายแข็งแกร่งเพียงพอที่จะศึกษาการเกิดโรคและทดสอบยาและวัคซีนหรือไม่?

ตอบ: ในขณะนี้เราใช้ทั้งลิงและหนูพันธุ์ที่มี ACE2 ซึ่งเป็นตัวรับเชื้อไวรัสของมนุษย์ แบบจำลองเหล่านี้มีการใช้งานกันอย่างแพร่หลายในประเทศจีน เพื่อประเมินตัวยาและวัคซีนและผมคิดว่าจะมีเอกสารอย่างน้อยสองฉบับออกมา เกี่ยวกับแบบจำลองลิงในไม่ช้า ผมสามารถบอกคุณได้ว่าแบบจำลองลิงของเราทำงานได้ดี

ถาม: คุณคิดอย่างไรกับประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ที่อ้างถึง coronavirus ใหม่ในชื่อ“ ไวรัสจีน” หรือ“ ไวรัสจีน”

ตอบ: ไม่ดีอย่างแน่นอน ที่เรียกว่าไวรัสจีน ตอนนี้กลายเป็นไวรัสของโลกไปแล้ว และไวรัสนี้เป็นศัตรูของมนุษยชาติทุกคน ไม่ใช่ไวรัสของบุคคลใดหรือประเทศใด

 

ที่มา : Sciencemag